Zeka geriliği, çocukluğun erken döneminde başlamak üzere çevreye uyum sağlamada yetersizlik, davranışlarda uygunsuzluklar ve zihinsel olarak yaşıtları ile karşılaştırıldığında ortalamanın altında olması durumuna verilen genel isimdir. Zeka geriliğinin tıptaki adlandırılması mental retardasyondur. zeka geriliği görülen kişilerin yeterliliği kişiden kişiye değişebilir. Çünkü zeka geriliğinin dereceleri vardır. Zeka geriliği dereceleri kişilerin normal hayata adaptasyonunu belirleyen bir etken olabilir. Bazı zeka gerilikleri günlük yaşama adapte olabilecek seviyede iken bazıları ise özel bakım ve ilgi istemektedir. Zeka geriliği toplumda sık görülebilen bir rahatsızlık olmasına karşın çoğu hafif seviyede olduğundan örgün eğitim ve öğretim ile adaptasyonları sağlanabilmiştir. Zeka geriliği olan kişilerin %75 kadarı hafif düzeyde, % 10 kadarı orta düzeyde, %5’ i ise ağır düzeydedir. Zeka geriliği nedeni olarak genelde kalıtım suçlanır. Ancak genetiğin yanında birçok sebebin zeka geriliğine sebep olduğu bulunmuştur. Geçirilen enfeksiyon hastalığı, doğum sırasında veya sonrasında yaşanan sorunlar, travma yaşamış olmak, toksinler ile maruziyet, doğuştan gelişimsel bir hastalığa sahip olmak zeka geriliği oluşumunu etkileyebilen faktörlerdendir. Sosyoekonomik düzeyin zeka geriliğinin hafif düzeyinde etkili olduğu düşünülmektedir. Çocukluk çağında beslenme zihinsel ve fiziksel gelişim için önemli olduğundan sosyoekonomik düzeyi düşük ailelerde karşılanamadığında çocukların gelişiminde gerilikler yaşanabilir. Ancak orta ve ağır zeka geriliği tüm sosyoekonomik düzeylerde eşit oranlarda görülmektedir. Zeka geriliği genetik temelli olduğundan akraba evliliği çocuklarda görülme ihtimali artmaktadır. Akraba evlilikleri sonucu dünyaya gelen çocuklarda sadece zeka geriliği değil bunun yanında genetik birçok rahatsızlık görülebilmektedir.
Zeka Geriliği Belirtileri
İlk belirti genelde konuşmayı öğrenmede güçlüktür. Geç konuşmaya başlayabilirler. Bunun yanında basit sayısal hesapları dahi yaparken zorlanabilirler. Okumayı öğrenmede güçlük çekebilirler. Yeni öğrenilen bilgileri kavramada ve hatırlamakta zorluk çekerler. zeka geriliği belirtileri oldukça çeşitli olabilir. Özellikle zeka geriliği dereceleri belirtilerin derecelerini belirleyen temel noktadır. Birçok zeka geriliği sınıflandırılması bulunmaktır. Ancak en güveniliri Dünya sağlık örgütünün sınıflandırmasıdır. Bunlar;- Deha 129 üzeri IQ
- Parlak zekalı 119-128 IQ
- Üstün zekalı 110-118 IQ
- Normal zekalı 90-109 IQ
- Donuk normal zekalı 79-90 IQ
- Sınırda zeka geriliği 69-78 IQ
- ZEKA GERİLİĞİ 69 ve altı IQ
- Hafif zeka geriliği 51-68 IQ
- Orta derecede zeka geriliği 35-51 IQ
- Ağır zeka geriliği 20-34 IQ
- Derin zeka geriliği 20’den daha düşük IQ
