Mavi Dil Hastalığı Nasıl Yayılır?
Mavi dil hastalığı yayılımı, bir taşıyıcı aracılığıyla olmaktadır. Taşıyıcı, vücudunda herhangi bir mikroorganizmayı barındıran ve başka canlılara yayılmasına sebep olan canlılara verilen addır. Mavi dil hastalığının taşıyıcısı ise Colicoides cinsi böceklerdir. Bu böcekler vücudunda virüs enfekte olan hayvanı ısırarak kanlarını emer ve yaklaşık yedi günün sonunda virüsü yayabilecek hale gelir. Bu süre sonunda sağlıklı bir hayvanı ısırdığında hayvana virüsü bulaştırmış olur. Mavi dil hastalığı böcekler aracılığıyla yayıldığı için virüs bulaşmış hayvanın diğer hayvanlara bulaştırma gibi bir ihtimali yoktur. İnsanlarında hasta hayvana temas etmesi, sütünü tüketmesi ya da yünlerini kullanması mavi dil hastalığına yakalanmasına sebep olmaz. Mavi dil hastalığına sebep olan virüs, yayılım zamanı belirli bir mevsimle sınırlı olmasa da yağışlı aylarda yayılımı daha fazla olmaktadır. Mavi dil hastalığı, en ağır şekilde koyunlarda geçirilmekteyken, sığırlar şiddetli belirtiler ile hastalığı geçirmezler. Virüs bulaşmış olan sığır bu süreci ağır geçirmese de taşıyıcısının diğer hayvanlara da yayması için kaynak durumunda olur. Hastalığa neden olan BTV virüsü boğa ve inek gibi hayvanların semen sıvısında tespit edilmişse de bu yayılım için herhangi bir durum oluşturulduğu düşünülmemektedir. Ayrıca virüs gebe hayvanlarda plasenta ile fetüse geçebilmektedir bu nedenle fetüste hastalıktan etkilenebilmektedir.
Mavi Dil Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Mavi dil hastalığı belirtileri, hayvanın cinsine ve virüsün alt tipine bağlı olarak her hayvanda farklı belirtiler göstermektedir. En ağır şekilde geçiren koyunlardaki belirtileri şunlardır:
- Ateş
- Baş, boyun, çene, dudak ve dil şişmesi
- Salyada ve burun akmasında artma
- Toynak üzerinde iltihaplanmaya bağlı olarak topallama
- Ağız, burun ve göz dokusunda iltihaplanma ve ülser
- Cilt ve dokularda kanama
- Dilin renginin mavileşmesi
- Yutma ve soluma da güçlük
- Güçsüzlük
- Yünün azalması veya yünün ortadan kalkması
- Gebeyse düşük
- Kusma, ishal ve kilo kaybı
- Zatürree
Gebe sürecinde virüse yakalanan fetüsteki belirtiler ise,
- Gerekenden küçük, zayıf ve kör doğan hayvanlar
- Doğum sonrasında yeni doğanın ölümü
- Ölü doğum olarak kendini göstermektedir.
Mavi Hastalığının Tedavisi Nedir?
Virüse bağlı olarak yayılan bu hastalığın net bir tedavisi bulunmadığı için yayılımını engellemek amacıyla tedbir bulunmaktadır. Bu tedbir hayvanların aşılanması yönündedir. Hayvanlar aşılandığı takdirde mavi dil hastalığına yakalansa dahi hafif bir şekilde atlatmaktadır. Aşısız hayvanlarda çoğu zaman hastalığın atlatılması mümkün olmamakta bu durum hayvanın ölümüne neden olmaktadır. Mavi dil hastalığı görüldüğü takdirde hayvanın karantinaya alınması diğer hayvanların özellikle gebe olanların ilaçlanması ve hastalığın taşıyıcısı olan böcek nedeniyle alan taraması yapılması gerekmektedir. Aynı zamanda hastalık, görüldüğü takdirde Tarım ve Orman Bakanlığınca yetkililere bildirilmesi zorunlu olan hastalıklar içerisinde yer almaktadır.
