Besin Zehirlenmesi Nasıl Anlaşılır? Besin Zehirlenmesinde Ne Yapılmalı?

Besin zehirlenmesi, toksin içeren besinlerin yenmesi ile kişide birçok semptoma neden olan bir rahatsızlıktır. Bu toksinler genelde tavuk, deniz mahsulü ve kırmızı et gibi besinlerde oluşurlar. Bu toksinler vücutta birkaç saat içinde semptoma neden olmaya başlar. Besin zehirlenmesi tıpta gastroenterit olarak adlandırılmaktadır. Oluşturduğu belirtiler oldukça rahatsız edici olabilir. Kişilerin yaşam kalitesini kısa süreli de olsa oldukça düşüren bir hastalıktır. Besin zehirlenmesi yaklaşık 7 gün sürer.

Dünyada ve ülkemizde yaygın görülen bir hastalık olan besin zehirlenmesi aslında bir enfeksiyon hastalığıdır. Dolayısıyla her yaşta görülebilmektedir. Ancak besin zehirlenmesi oluşumuna ortam yaratabilecek etkenler olabilir. Bunlar yakın zamanda şüpheli gıda yeme öyküsü, farklı ülkeye ziyaret etme, evde kedi veya köpek barındırıyor olmak, temizliğinden emin olunmayan bitkilerin veya suların içilmesi, yakın zamanda pastörize edilememiş süt içmiş olmak, benzer semptomlar gösteren kişilerle aynı ortamda bulunmuş olmak gibi sıralanabilir. 

Peki besin zehirlenmesi neden olur? Besin zehirlenmesi başta da belirttiğimiz gibi besinlerdeki toksinlerin vücuda alınmasıyla oluşur. Toksin dediğimiz maddeler bakteri, virüs ya da parazitlerin ürettiği hastalık yapıcı etkisi olan maddelerdir. Vücuda alınması ile vücudun koruma mekanizması devreye girip bu toksinlerle savaşmaya başlar. Bu savaş sırasında ateş yükselmesi, ishal olmak, terlemek gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

Besin Zehirlenmesi Belirtileri

Besin zehirlenmesi belirtileri genelde kusma ile başlar. Hastalar şüpheli besin yenilmesinden saatler sonra kusmaya başlayabilir. Bunun yanında hastalarda ishal, ateş yükselmesi, soğuk terleme, titreme, karın ağrısı gibi belirtiler görülebilir. Besin zehirlenmesi etkenleri etki ettiği bölgeye göre semptomatik olarak farklılıklar gösterir. İnce bağırsağı etkileyen patojenler (hastalık yapıcı etken) daha çok bol ve sulu ishal, kusma ile kendini belli eder. Ancak kalın bağırsağı tutan patojenler daha çok karın ağrısı, kabızlık, kanlı ve mukuslu dışkı, dışkılama sırasında ağrı, dışkılama sonrası rahatlama gibi belirtiler oluşturur. Bunun yanında ateş yükselmesi de eşlik edebilir.

Besin zehirlenmesi semptomları sonucu olarak dehidratasyon gelişebilir. Dehidratasyon, vücudun su kaybetmesi demektir. Bu durum şiddetine göre oldukça ciddi sorunlara yol açabilecek bir belirtidir. Dudaklarda ve gözde kuruma, halsizlik bariz belirtileridir. Besin zehirlenmelerinde korkulan belirti dehidratasyondur.

Besin Zehirlenmesi Tedavisi

Besin zehirlenmesi tedavisi etkene yönelik bir tedavi içerir. Eğer etken bakteri ise tedavi antibiyotik alınmasıdır. Ancak etken viral ise tedavi sadece belirtilere yönelik olacaktır. Yani ateş yüksekliği varsa ateş düşürücü vermek gibidir.

Besin zehirlenmesi tedavisinde dikkat edilmesi gereken en önemli belirti dehidratasyondur. Tedavisi ise basittir. Serum verilerek hastanın sıvı açığı kapatılmış olur. Evde hastaneye gelmeden de dehidrate olmanın önüne geçebilirsiniz. Bol su içerek bu eksiği biraz da olsun tamamlayabilirsiniz. 

Besin zehirlenmesi sonrası beslenme dikkat edilmesi gereken bir diğer konudur. Özellikle probiyotik içeren besinlerin tüketilmesi bağırsakların kaybettiği yararlı bakterilerin geri kazanılmasında yararlı olacaktır. Buna ek sebze ve meyvelerden oluşan dengeli bir beslenme rutini oluşturmak dışkılama sırasında oluşan problemlere iyi gelecektir.